Προς το τέλος της εβδομάδας θα ξεκαθαρίσει καλύτερα η επιδημιολογική εικόνα αλλά με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία είναι εμφανές ότι υπάρχει μια σταθεροποίηση και σε κάποιες περιπτώσεις πτωτική πορεία στις νέες λοιμώξεις, την οποία αποδίδει στα μέτρα που λήφθηκαν.
Αυτό τονίζει σε συνέντευξη στη Cyprus Times του Καθηγητή Τμήματος Βιολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κύπρου και Μέλος της Συμβουλευτικής Επιστημονικής Επιτροπής, Λεόντιος Κωστρίκης. «Βρισκόμαστε νομίζω στην κορύφωση της καμπύλης ή και λίγο πιο μετά» δηλώνει χαρακτηριστικά και εμφανίζεται ιδιαίτερα αισιόδοξος για την πρόοδο που παρατηρείται στην ετοιμασία του εμβολίου, αλλά από την άλλη ανησυχεί για την κόπωση του κόσμου και από την αύξηση των ατόμων που πιστεύουν ότι ο ιός είναι ακίνδυνος ή ότι δεν υπάρχει.
Θα ήθελα μια πρώτη τοποθέτηση για την επιδημιολογική εικόνα ως έχει σήμερα. Τι είναι το σημείο που ξεχωρίζετε;
Όλη η Κύπρος βρίσκεται σε μία επιδημιολογική έξαρση με μεγάλο αριθμό λοιμώξεων τόσο τοπικά όσο και σε ολόκληρη τη χώρα. Η συγκεκριμένη έξαρση (κωδωνοειδής καμπύλη) είναι σαφέστατα πολύ μεγαλύτερη από την αρχική έξαρση του Μαρτίου-Απριλίου. Βρισκόμαστε νομίζω στην κορύφωση της καμπύλης ή και λίγο πιο μετά. Αυτό θα ξεκαθαρίσει προς το τέλος της επόμενης βδομάδας όταν θα έχουμε τους αριθμούς των λοιμώξεων για την τελευταία βδομάδα του Νοέμβρη. Σύμφωνα με το τελευταίο επιδημιολογικό δελτίο που παρουσιάστηκε στις 20 Νοεμβρίου, το οποίο περιλαμβάνει τους αριθμούς των λοιμώξεων για την περίοδο 3-16 Νοεμβρίου (οι αθροιστικές λοιμώξεις των τελευταίων 14 ημερών ανά 100,000 πληθυσμού), δείχνει ότι η επαρχία Λεμεσού παραμένει η πιο ψηλή (περίπου 500 λοιμώξεις ανά 100,000 κατοίκους) και προς το τέλος αυτής της περιόδου φαίνεται μία καθοδική πορεία. Οι τρεις επαρχίες, Πάφου, Λάρνακας και Λευκωσίας προς το τέλος της περιόδου βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο (περίπου 150 λοιμώξεις ανά 100, 000 κατοίκους). Η επαρχία Αμμοχώστου βρίσκεται σε ψηλότερο επίπεδο από τις τρεις αυτές επαρχίες (περίπου 250 λοιμώξεις ανά 100,000 κατοίκους).
Είναι σαφές ότι βρισκόμαστε στο δεύτερο κύμα. Μπορεί να υπάρξει και τρίτο και τέταρτο; Τι λέει η προϊστορία άλλων ιών;
Είναι σημαντικό να αναφέρω ως ιολόγος ότι στην Ιολογία δεν υπάρχει επακριβείς ορισμός του όρου «κύμα». Στην Ιολογία υπάρχει ο ορισμός του νεοεμφανιζόμενου ιού ή επιδημίας ο οποίος αναφέρεται σε έναν ιό ή επιδημία που εμφανίστηκε πρόσφατα μολύνοντας καινούρια είδη ξενιστών ή που εμφανίστηκε σε μια καινούρια περιοχή ή και τα δύο. Κάποιες φορές ένας ιός ή επιδημία περιγράφεται ως «επανεμφανιζόμενος» εάν ξεκίνησε να γίνεται πιο συχνός ενώ ήταν σπάνιος στο παρελθόν. Ένα κλασσικό παράδειγμα αυτών των ορισμών είναι οι ιοί που προκαλούν την ασθένεια του αφθώδους πυρετού επανεμφανίζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο κατά διαστήματα. Στην συγκεκριμένη επιδημία του COVID1-9 ο ιός SARS-CoV-2 ο οποίος προκαλεί τη συγκεκριμένη ασθένεια είναι νεοεμφανιζόμενος στον άνθρωπο ως νέος ιός που δεν ήταν γνωστός προηγουμένως. Η εμφάνιση του έγινε γνωστή σε πολλές περιοχές της υφηλίου συμπεριλαμβανομένου και της Κύπρου, τον Μάρτιο του 2020. Αυτή «νεοεμφάνιση» στην καθομιλουμένη ονομάζεται ως πρώτο κύμα. Μετά την αρχική του εμφάνιση, ο ιός δεν εξαφανίστηκε αλλά συνέχισε να προκαλεί λοιμώξεις είτε σε ψηλά είτε σε χαμηλότερα επίπεδα. Επομένως οι εξάρσεις που παρατηρούμε τους τελευταίους μήνες δεν είναι νεομφάνιση ή δεύτερο κύμα αλλά επιδημιολογικές διακυμάνσεις αυτής της νεοεμφανιζόμενης επιδημίας του Μαρτίου (πρώτου κύματος). Είναι σημαντικό να αναφέρω ότι αυτή είναι και επίσημη θέση του Καθηγητή Antoni S. Fauci των ΗΠΑ, οποίος είναι ο επικεφαλής της επιδημίας COVID-19 στις ΗΠΑ καθώς επίσης κα προηγούμενων επιδημιών όπως και του ιού HIV-1/AIDS το 1984 και του SARS-CoV-1 το 2001. Με βάση τα προαναφερόμενα, υπάρχει πιθανότητα πριν την απόκτηση της ανοσίας της αγέλης που θα αποκτηθεί μέσω μαζικών εμβολιασμών στη χώρα μας, να υπάρξουν και άλλες διακυμάνσεις στην επιδημιολογική εικόνα.
Πού εστιάζεται η ανησυχία σας σε όλη αυτή την ιστορία;
Η γενική κόπωση του κοινού που παρουσιάζεται στη χώρα μας αλλά και ανά το παγκόσμιο στα περιοριστικά μέτρα. Επίσης ο αυξανόμενος και σημαντικός αριθμός ατόμων που πιστεύουν ότι ο ιός είναι ακίνδυνος ή ότι δεν υπάρχει. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ελλιπή συμμόρφωση στα προτεινόμενα μέτρα και κατά συνέπεια της αύξησης του κινδύνου για αναζωπυρώσεις της επιδημίας.
Και τι είναι εκείνο που σας κάνει να αισιοδοξείτε;
Τα θετικά αποτελέσματα από τις κλινικές μελέτες των εμβολίων κατά του SARS-CoV-2 και το μικρό χρονικό διάστημα που αναμένεται να έχουμε μέχρι να αρχίσουν τα εμβόλια να διοχετεύονται στο κοινό.
Γίνεται πολλή συζήτηση για την αποτελεσματικότητα των πρότελευταίων μέτρων που τέθηκαν σε εφαρμογή στις 4 Νοεμβρίου. Ασπάζεστε την κριτική ότι τα μέτρα δεν απέδωσαν και γι᾽ αυτό η κυβέρνηση υποχρεώθηκε να τα κλιμακώσει στις 12 Νοεμβρίου;
Την τελευταία περίοδο υπήρξαν τρεις εξαγγελίες μέτρων. Στις 22 Οκτωβρίου, τέθηκε σε εφαρμογή η χρήση μάσκας σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους καθώς επίσης και επιπρόσθετοι περιορισμοί κυκλοφορίας στην επαρχία Λεμεσού. Στις 4 Νοεμβρίου τα μέτρα περιορισμένης κυκλοφορίας εφαρμόστηκαν για όλη την Κύπρο και στις 12 Νοεμβρίου εξαγγέλθηκαν τα μέτρα του τοπικού lockdown στις επαρχίες Πάφου και Λεμεσού καθώς επίσης και αναστολή των εστιατορίων και καφεστιατορίων στις δύο αυτές επαρχίες.
Αν κοιτάξουμε τα τελευταία επιδημιολογικά δεδομένα του τελευταίου επιδημιολογικού δελτίου που παρουσιάστηκε στις 20 Νοεμβρίου, το οποίο περιλαμβάνει τους αριθμούς των λοιμώξεων για την περίοδο 3-16 Νοεμβρίου (οι αθροιστικές λοιμώξεις των τελευταίων 14ων ημερών ανά 100,000 πληθυσμού) είναι εμφανές ότι υπάρχει μια σταθεροποίηση και σε κάποιες περιπτώσεις πτωτική πορεία στις νέες λοιμώξεις. Αυτό είναι αποτέλεσμα κυρίως των περιοριστικών μέτρων που τέθηκαν στις 22 Οκτωβρίου και σε λιγότερο βαθμό των μέτρων τις 4ης Νοεμβρίου. Τα αποτελέσματα των μέτρων της 4ης Νοεμβρίου αφορούν τις τελευταίες ημέρες της περιόδου και θα γίνουν πιο εμφανή από τις 16 Νοεμβρίου και μετά. Τα αποτελέσματα των τελευταίων ημερών, είναι αποτέλεσμα των μέτρων τις 4ης Νοεμβρίου και των προηγούμενων μέτρων που συνεχίζουν να είναι σε ισχύ. Επομένως η κριτική ότι τα μέτρα της 4ης Νοεμβρίου δεν απέδωσαν είναι κατά την ταπεινή μου άποψη βεβιασμένη, αφού δεν έχει περάσει αρκετό χρονικό περιθώριο για να δούμε την απόδοση των μέτρων. Απόδειξη αυτής της θέσης είναι ότι σύμφωνα με το επιδημιολογικό δελτίο τις 20ης Νοεμβρίου, στις 12 Νοεμβρίου που εφαρμόστηκαν τα lockdown στις επαρχίες Λεμεσού και Πάφου η επιδημιολογική εικόνα της Πάφου ήταν καλύτερη από αυτήν της επαρχίας Αμμοχώστου. Επίσης, στις 16 Νοεμβρίου η επιδημιολογική εικόνα των επαρχιών Λευκωσίας, Λεμεσού και Πάφου είναι ακριβώς η ίδια. Σημειώνω ότι όλα αυτά είναι αποτελέσματα των μέτρων που τέθηκαν σε εφαρμογή στις 4 Νοεμβρίου. Συμπερασματικά, με βάση τα προαναφερόμενα μου, προφανώς δεν συμφωνώ με την κριτική ότι τα μέτρα της 22ης Οκτωβρίου και της 4ης Νοεμβρίου δεν απέδωσαν.
Κάτοικοι Λεμεσού και Πάφου διαμαρτύρονται για την κλιμάκωση των μέτρων ειδικά στις δύο πόλεις.
Καταλαβαίνω και συμμερίζομαι τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι συμπολίτες μας στις επαρχίες Λεμεσού και Πάφου λόγω της κλιμάκωσης των μέτρων. Προσωπικά εμμένω στην αρχική μου τοποθέτηση ότι τα μέτρα θα έπρεπε να ήταν οριζόντια και όχι τοπικά, αφού υπήρχαν μεγάλοι αριθμοί λοιμώξεων σε όλες τις επαρχίες με στόχο να μειωθούν οι λοιμώξεις σε όλη την Κύπρο.
Υπάρχει αισιοδοξία για θετική έκβαση στις προσπάθειες της επιστημονικής κοινότητας για την παρασκευή εμβολίου. Έχετε κάτι νεότερο να μας πείτε;
Σίγουρα υπάρχει μεγάλη αισιοδοξία στην επιστημονική κοινότητα για την παρασκευή εμβολίων. Τα νεότερα ήταν οι ενδιάμεσες εκθέσεις των εμβολίων της Pfizer και Moderna οι οποίες δεικνύουν καταπληκτικά αποτελέσματα. Συγκεκριμένα, τα εμβόλια των δύο εταιρειών έδειξαν προστασία 90% και 94.5% αντίστοιχα και οι κλινικές μελέτες τους αναμένεται να ολοκληρωθούν εντός του 2020. Μετά τις σχετικές εγκρίσεις από το FDA των ΗΠΑ και EMEA της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι πρώτες δόσεις των εμβολίων αναμένεται να διατεθούν άμεσα στην αγορά. Υπάρχουν επίσης και άλλα εμβόλια από εταιρείες όπως η AstraZeneca, Johnson & Johnson κ.α. που αναμένονται να ανακοινώσουν σύντομα τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών τους. Είναι σημαντικό να αναφέρω ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπραγματεύεται την αγορά των εμβολίων για όλες της χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένου και της Κύπρου. Προσωπικά αναμένω με ανυπομονησία την έλευση των εμβολίων για να επέλθει η περιβόητη και πολυπόθητη ανοσία της αγέλης και να επιφέρει τη λήξη της πανδημίας του COVID-19.
Πηγή: Cyprus Times
